Pogranicze dolnośląsko - saksońskie, to teren specyficzny ze względu na swoje położenie geopolityczne na granicy trzech państw: Polski, Czech, Niemiec i jednocześnie na granicy z Unią Europejską. Opracowanie wielu dokumentów rangi międzynarodowej, państwowej i regionalnej wyznaczających „ramy” działania na tym obszarze, świadczy o przypisaniu mu szczególnej roli w integracji europejskiej. Na obszarze pogranicza najbardziej widoczne są zarówno wspólne interesy jak i dysproporcje w rozwoju sąsiadujących ze sobą państw. Z inicjatywy Wspólnoty Europejskiej powstały programy Interreg oraz Phare Cross Border Cooperation (Phare CBC), służące wspieraniu współpracy transgranicznej. Jako teren wsparcia po stronie polskiej, określono obszar obejmujący dwa powiaty od granicy państwowej. Podstawę instytucjonalną współpracy stanowi głównie Euroregion „Nysa”, utworzony w roku 1991, obejmujący obszar większy niż wyznaczony do wspierania przez Phare CBC i Interreg. Obecnie trwają prace nad poprawkami do Wspólnego Dokumentu Programowego i od roku 2004 podstawą współpracy polsko-niemieckiej będzie nowy, poprawiony dokument, na podstawie którego wsparciem będzie objęty po stronie polskiej podregion wałbrzysko - jeleniogórski (obszar NTS III). |
We wspólnym procesie programowania punktem wyjściowym było opracowanie Dolnośląsko - Saksońskiej Strategii Rozwoju, którą w roku 1999 zlecili do wykonania:
Rząd Saksoński oraz Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego. Strategia ta stanowiła podstawę do drugiego etapu prac nad Wspólnym Dokumentem Programowym Województwo Dolnośląskie - Wolny Kraj Saksonia, który jest częścią
Joint - Programming - Document (JPD) Niemcy - Polska. Dokument ten, opracowany przez Rząd Krajowy Saksonii - Drezno oraz Zarząd Województwa Dolnośląskiego - Wrocław, zatwierdzony został przez Komisję Europejską w dniu 13 lipca 2001 roku.
Stworzona struktura dokumentu odpowiada jednocześnie wymaganiom wytycznych inicjatywy wspólnotowej Interreg III A i programu Phare CBC II, stanowiących instrumenty wspierania współpracy transgranicznej na polsko - niemieckim obszarze przygranicznym.
We Wspólnym Dokumencie Programowym sformułowany został cel nadrzędny - wzrost konkurencyjności i poprawa warunków życia na obszarze pogranicza, dla realizacji którego określono następujące priorytety:
A. rozwój gospodarczy i współpraca przedsiębiorstw
B. infrastruktura
C. środowisko
D. rozwój obszarów wiejskich i miejskich, rolnictwo
E. kształcenie, szkolenie i zatrudnienie
F. współpraca: kultura, sprawy społeczne, bezpieczeństwo.
Wypracowany wspólny program działania dotyczy obszaru po obu stronach granicy saksońsko - dolnośląskiej, który potraktowany został jako całość społeczno - ekonomiczna i geograficzna.
STUDIUM ROZWOJU POGRANICZA POLSKO - NIEMIECKIEGO DOLNY ŚLĄSK-SAKSONIA uwzględnia założenia programowe Dolnośląsko - Saksońskiej Strategii Rozwoju i priorytety określone we Wspólnym Dokumencie Programowym Województwo Dolnośląskie - Wolny Kraj Saksonia.
Głównym celem opracowania jest szczegółowe rozpoznanie pogranicza jako obszaru problemowego, wskazanie obszarów i problemów, które mogą i powinny być przedmiotem międzynarodowej współpracy oraz określenie ponadlokalnych zadań, których realizacja
przyczyni się do lepszego niż dotychczas wykorzystania walorów przygranicznego położenia.
Wyniki studium należy traktować jako rozwinięcie kierunków polityki przestrzennej, zawartych w Planie Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Dolnośląskiego.Obszarem opracowania objęto po stronie dolnośląskiej powiaty: bolesławiecki, lubański, lwówecki i zgorzelecki. Studium jest krokiem w kierunku sporządzenia wspólnego planu rozwoju przestrzennego pogranicza dolnośląsko - saksońskiego, który na III Posiedzeniu Dolnośląsko - Saksońskiej Grupy Roboczej w Dreźnie w lipcu 2002 roku, uznano za jeden z uzgodnionych priorytetów.
Uchwała Nr 744/II/03 Zarządu Województwa Dolnośląskiego z w sprawie przyjęcia "Studium rozwoju pogranicza polsko-niemieckiego Dolny Śląsk-Saksonia".