W czerwcu 2024 roku Instytut Rozwoju Terytorialnego wraz z partnerami z europejskich obszarów transgranicznych rozpoczyna realizację projektu BorderLabs CE. Przedsięwzięcie to dotyka kwestii partycypacyjnego zarządzania polityką rozwoju na rzecz transformacji w regionach transgranicznych Europy Środkowej. Projekt BorderLabs CE ma pomóc w wytyczaniu kierunków działań strategicznych i planistycznych oraz wesprzeć kompetencje i zdolności administracji publicznej w zakresie prowadzenia współpracy transgranicznej. Partnerzy z sześciu krajów (Polski, Niemiec, Czech, Słowenii, Węgier i Austrii wspólnie podejmą się opracowania i przygotowania do wdrożenia nowych modeli zintegrowanej polityki rozwoju bazującej na wspólnych transgranicznych koncepcjach i strategiach Jak narodziła się idea, która finalnie zaowocowała szerokim projektem obszarów transgranicznych w ramach Interreg CE? Konieczność podjęcia działań integrujących i koordynujących politykę rozwoju na obszarach transgranicznych wielokrotnie podnoszona była w różnorodnych opracowaniach analitycznych i debacie publicznej. Zwracają na to uwagę kolejne raporty Komisji Europejskiej dotyczące społecznej i gospodarczej spójności. Szczególnym przypadkiem, wyróżniającym się w skali europejskiej jest obszar wokół styku polskiej, czeskiej i niemieckiej granicy administracyjnej, zwany Trójstykiem. Jednak w kontekście efektywnego prowadzenia polityki rozwoju nie powinno się operować kwestią trójstyku, który ma znaczenie symboliczne i jest jedynie punktem stycznym w przestrzeni, ale działania sfery publicznej powinny być rozwinięte na obszarze szerszym – obszarze Tróziemia. ![]() Trójziemie to polsko – czesko – niemiecki transgraniczny obszar powiązań, zbliżony obszarowo do terenu zachodniej części Dolnego Śląska, Kraju Libereckiego, wschodniej części Saksonii oraz ich okolicznego sąsiedztwa. Trójziemie stanowi rdzeń szerszego obszaru współpracy, który geograficznie możliwy jest do wskazania na podstawie koordynat tworzonych przez naturalny bieg Odry, Nysy Łużyckiej i Łaby. Trójziemie jest areną wielu różnych zdarzeń i przestrzenią ewolucji procesów społecznych, gospodarczych, a także przyrodniczych. Olbrzymimi wyzwaniami na tym obszarze, są między innymi: zmiany demograficzne, szczególnie starzenie się społeczeństwa, utrata społeczno-gospodarczych funkcji miast, transformacja energetyczna i restrukturyzacja przemysłu węgla brunatnego, a także kształtowanie przyszłego rynku pracy i edukacji, zachowanie wielokulturowego dziedzictwa i przywracanie różnorodności biologicznej. Wszystkie te zagadnienia wymagają koordynacji wymiaru terytorialnego polityki rozwoju i polityki przestrzennej. Pociąga to za sobą potrzebę przygotowania, a następnie realizacji wspólnej wizji przyszłości dla Trójziemia.Dotychczasowa współpraca transgraniczna, mimo faktu, że charakteryzuje się wieloletnim i bogatym doświadczeniem, prowadzona była głównie w formie bilateralnej: polsko-niemieckiej, niemiecko-czeskiej oraz czesko-polskiej. Teraz nadchodzi potrzeba pogłębienia tej współpracy i jej rozwinięcia w formie trilateralnej. Trójziemie w BorderLabs CE Wspólna koncepcja dla Trójziemia została uwzględniona jako jeden z kluczowych elementów szerszego projektu pn. BorderLabs CE. W maju 2023 r. został złożony wniosek projektowy w ramach drugiego naboru projektów Programu Interreg Europa Środkowa 2021-2027, który został rozpatrzony pozytywnie. BorderLabs CE startuje w czerwcu br. Parterami projektu obok Instytutu Rozwoju Terytorialnego są Saksońskie Ministerstwo Rozwoju Regionalnego (lider projektu), CESCI (Central European Service for Cross-Border Initiatives), Euroregion Nysa, Frankfurt nad Odrą, EUWT Novum, EUWT GO Gorizia-Nova Gorica, EUWT Ister-Granum, Górna Austria oraz partnerzy stowarzyszeni. Sercem projektu jest połącznie czterech komponentów – akcji pilotażowych służących wypracowaniu wspólnych praktyk zarządzania i administrowania na obszarach transgranicznych. Strona projektu: https://www.interreg-central.eu/projects/borderlabs-ce/ IRT bezpośrednio zaangażowany jest w pierwszy, najbardziej rozbudowany komponent projektu (WP1). Stanowi on jedyne działanie dotykające trilateralnej współpracy i zarządzania, a oddziaływanie samego podprojektu Trójziemie wykracza znacząco poza ramy projektowe. ![]() Dowodem na to oraz jednoczesnym impulsem i dobrym wstępem do działania jest podpisany w dniu 16.03.2024 roku w Zittau list intencyjny dotyczący transgranicznej, trójstronnej współpracy Województwa Dolnośląskiego, Wolnego Państwa Saksonia i Kraju Libereckiego. Z działaniami dla przyszłości Trójziemia bezpośrednio związana jest także umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Czeskiej o współpracy w zakresie odnoszenia się do skutków na terytorium Republiki Czeskiej wynikających z eksploatacji kopalni odkrywkowej węgla brunatnego Turów w Rzeczypospolitej Polskiej, podpisana w Pradze dnia 3 lutego 2022 r. Wdrażając działania pilotażowe, w ramach komponentu WP1 -nazywanego roboczo „Trójziemiem”, partnerzy, tj. Saksońskie Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, IRT, Euroregion Nysa i EUWT NOVUM: a) podejmą się budowy lub rozbudowy tzw. "mentalnych mostów" na obszarze trzech krajów, na podstawie funkcjonujących sieci współpracy, analizując w szczególności sieci współpracy w sektorze publicznym i w społeczeństwie obywatelskim, b) stworzą skumulowaną syntezę niemieckich, polskich i czeskich dokumentów strategicznych i planistycznych w formacie wielojęzycznej „trójmapy", c) oraz podejmą się nakreślenia wspólnych ram strategicznych dla udanej transformacji Trójziemia. Wyniki ww. działań pilotażowych stanowić będą podstawy do wspólnego opracowania, drogowskazu przyszłości, tj.: trójstronnej, wspólnej i zorientowanej na obywateli wizji przyszłego rozwoju Trójziemia i sprawiedliwej transformacji
która stanowić będzie esencję oraz główny cel projektu Trójziemie. Jednocześnie wypracowane zostaną propozycje dla poprawy trójstronnych struktur zarządzania. Wizja zostanie przedstawiona i skonsultowana z lokalnymi społecznościami i zainteresowanymi stronami na obszarze trzech krajów podczas wydarzeń z udziałem zainteresowanych stron, wspierając ewolucję istniejących struktur współpracy Euroregionu Neisse-Nisa-Nysa w kierunku bardziej zintegrowanego podejścia do zarządzania przestrzenią i rozwojem w przestrzeni. Z przyjemnością będziemy informować na bieżąco o postępach w projekcie, zarówno w ramach podprojektu Trójziemie, jak i o innych działaniach partnerów projektu BorderLabs CE. |
BorderLabs CE (TRÓJZIEMIE)
- Przejdź do - strona Poprzednia
- Przejdź do - strona Następna
- Pobierz artykuł w formie pliku Pdf
- Drukuj treść tego artykułu
- Powrót do poprzedniej strony
- Kontakt na stronie Kontakt