Instytut Rozwoju Terytorialnego jest ważnym ośrodkiem integrującym programowanie rozwoju Dolnego Śląska z planowaniem przestrzennym i strategicznym monitorowaniem rozwoju regionu. Instytut jest jednostką organizacyjną samorządu Województwa Dolnośląskiego, działającą w formie jednostki budżetowej.
Zarząd Województwa Dolnośląskiego, dostrzegając potrzebę rozszerzenia zakresu prac nad programowaniem rozwoju Dolnego Śląska, rozpoczął w 2012 r. prace nad aktualizacją strategii rozwoju województwa, wyznaczaniem obszarów funkcjonalnych i obszarów interwencji oraz opracowaniem studium wdrożeniowego nowych inwestycji drogowych. Realizacja tych zadań zapoczątkowała na Dolnym Śląsku proces integracji programowania rozwoju z planowaniem przestrzennym i strategicznym monitorowaniem rozwoju regionu, stanowiącej jeden z instrumentów realizacyjnych Strategii Rozwoju Województwa Dolnośląskiego 2020. Nowe zadania uwzględniły także nową sytuację prawną, jaką stworzyło przejęcie przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego (od 1 stycznia 2013) nadzoru nad działem administracji publicznej gospodarka przestrzenna oraz przystąpienie do wdrażania rozwiązań systemowych planowania i programowania rozwoju, zawartych w przyjętej przez Radę Ministrów w dniu 13 grudnia 2011 roku Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030.
Ze względu na potrzebę realizacji nowych zadań i właściwej identyfikacji profilu działalności Wojewódzkiego Biura Urbanistycznego Zarząd Województwa Dolnośląskiego zainicjował zmiany w formalnych podstawach działalności Biura, zwłaszcza że dotychczasowy statut Wojewódzkiego Biura Urbanistycznego, jako samorządowej jednostki organizacyjnej, zawierał jedynie zadania z zakresu planowania przestrzennego. Dla realizacji nowych zadań celowa stała się zmiana nazwy Biura na Instytut Rozwoju Terytorialnego oraz rozszerzenie statutowego zakresu prowadzonych zadań, co nastąpiło na mocy uchwały Nr XXXI/875/13 Sejmiku Województwa Dolnośląskiego z dnia 14 lutego 2013 roku w sprawie nadania statutu Instytutowi Rozwoju Terytorialnego.
Instytut Rozwoju Terytorialnego stanowi wsparcie merytoryczne dla samorządu Województwa Dolnośląskiego w zakresie przygotowania, profilowania i organizacji współdziałania dla realizacji Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych oraz wskazania Obszarów Strategicznej Interwencji. Do wdrożenia tych nowych instrumentów korzystne stało się rozszerzenie dotychczasowego profilu jednostki poza zagadnienia wyłącznie urbanistyczne. Jednocześnie jednostka jest coraz silniej angażowana w realizację zadań ponadregionalnych, uwzględniając priorytety Województwa Dolnośląskiego (studia transgraniczne, Strategia dla Polski Zachodniej).
Poniżej zamieszczamy informację o jednostkach organizacyjnych, których Instytut Rozwoju Terytorialnego jest następcą prawnym.
WOJEWÓDZKIE BIURO URBANISTYCZNE WE WROCŁAWIU
OKRES DZIAŁALNOŚCI: 26.02.1999 – 13.02.2013
ADRES: pl. Powstańców Warszawy 1
Od 06.2000 ul. Świdnicka 12/16
STATUS PRAWNY: samorządowa jednostka organizacyjna przy Zarządzie Województwa Dolnośląskiego
KIEROWNICTWO:
26.02.1999 – 28.02.2002 mgr inż. arch. Stanisław Dendewicz
01.03.2002 – 10.03.2002 mgr inż. arch. Aleksandra Ruzikowska - Chmiel, z-ca Dyrektora (p.o.)
11.03.2002 – 31.07.2007 mgr inż. arch. Tomasz Polański
01.08.2007 – 31 07.2012 mgr inż. arch. Janusz Korzeń
01.08.2012 – 13.02.2013 dr inż. arch. Maciej Borsa
OBSZAR DZIAŁANIA:
Województwo dolnośląskie
ZAKRES DZIAŁANIA:
WBU realizowało zadania wynikające z obowiązujących ustaw, w tym przede wszystkim z ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym, a od 2003 r. ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym na rzecz organów samorządu województwa oraz podporządkowanych im jednostek.
Do zakresu działania Biura należało m. in.:
- opracowanie projektu planu zagospodarowania przestrzennego województwa i jego okresowa aktualizacja
- opracowywanie wniosków do studiów uwarunkowań i zagospodarowania przestrzennego gmin
- opracowywanie wniosków do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego wynikających z ustaleń strategii rozwoju województwa
- prowadzenie analiz, studiów i opracowywanie koncepcji oraz sporządzanie programów odnoszących się do obszarów i zagadnień odpowiednio dla potrzeb w celu określenia uwarunkowań i kierunków polityki przestrzennej województwa,
- tworzenie we współpracy z właściwymi jednostkami organizacyjnymi Urzędu Marszałkowskiego geograficznego systemu informacji oraz systemu informacji przestrzennej na potrzeby samorządu województwa,
- obsługa Wojewódzkiej Komisji Urbanistyczno-Architektonicznej oraz realizacja strategii stałego podnoszenia poziomu ładu przestrzennego i architektonicznego,
- prowadzenie działalności wydawniczej i promocji internetowej w zakresie polityki przestrzennej Samorządu Województwa.
Ponadto, ze względu na zakres prowadzonych prac WBU współpracowało z sąsiednimi województwami oraz przygranicznymi regionami ościennych państw.
Działalność Biura obejmowała również wykonywanie merytorycznych zadań na bieżące potrzeby Zarządu Województwa Dolnośląskiego i Urzędu Marszałkowskiego
OPRACOWANIA
Informacje o opacowaniach powstałych w WBU można znaleźć na stronie http://www.wbu.wroc.pl/index.php?strona=opracowania&jakie=gotowe&id=wszystkie&PHPSESSID=2pt18u6ivc76kfuus00uuvgcm5)
NAGRODY, OSIĄGNIĘCIA: http://www.irt.wroc.pl/strona-19-nasz_dorobek.html
ZATRUDNIENIE I STRUKTURA:
Z dniem 1 marca 1999 r. nastąpiło połączenie jednostek tworzących WBU dając stan osobowy 108 osób, który w poszczególnych pracowniach kształtował się następująco: Wrocław 43 osoby, Wałbrzych 19, Legnica 28, Jelenia Góra 18 osób.
Po przeprowadzeniu restrukturyzacji zatrudnienia stan osobowy Biura na dzień 1.01.2001 r. z podziałem na poszczególne pracownie przedstawiał się następująco: Wrocław 48 osoby, Wałbrzych 16, Legnica 19, Jelenia Góra 9 osób, łącznie 92 osoby.
W latach 2001 - 2002 miały miejsce liczne zwolnienia pracowników, a w 2003 r. likwidacja pracowni w Wałbrzychu i Jeleniej Górze, które ograniczyły liczbę zatrudnionych do 43, z czego w Legnicy pracowało 6 osób. Obecnie stan zatrudnienia utrzymuje się na stałym poziomie i wynosi około 50 osób.
INFORMACJE POZOSTAŁE:
Od początku działalności WBU promowana była polityka zatrudnieniowa zmierzająca do zatrudniania osób z wyższym wykształceniem i przygotowaniem zawodowym. Biuro wspierało pracowników korzystających z różnych form dokształcenia. W trakcie pracy w WBU 2 osoby uzyskały tytuły doktorskie, 3 osoby przygotowują prace doktoranckie, 3 osoby obroniły prace magisterskie, 4 osoby zdobyły licencjaty oraz 2 osoby ukończyły studia podyplomowe.
Biuro tworzyło System Informacji Przestrzennej, który usprawniał przetwarzanie dużych zasobów zgromadzonych informacji przestrzennych, a także umożliwiał systemową aktualizację Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Dolnośląskiego.
Biuro uczestniczyło w tworzeniu takich wydawnictw jak: „Ład Przestrzeni”, „Biuletyn Rozwoju Pogranicza Dolnośląsko Saksońskiego”.
Publikacje własne WBU lub artykuły na temat działalności WBU publikowane były w:
- miesięczniku „Ziemia Kłodzka”,
- „Gazecie Wrocławskiej”
- „Dolnośląskiej Panoramie Samorządowej”
- „Urbaniście”
- „Biuletynie Informacyjnym” Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast
- „Biuletynie pogranicza polsko-czeskiego”
- „The Wrocław Voice”
- „Praca jako czynnik twórczy w zagospodarowaniu Odry”
- „Wrocław 2000 Plus. Studia nad strategią miasta”,
- „Planowanie i zarządzanie w obszarach metropolitalnych”
Pracownicy WBU odbywali staże zawodowe w regionie West Midlands w Wielkiej Brytanii oraz w Niemczach.
W ramach prowadzonej współpracy międzyregionalnej pomiędzy Dolnym Śląskiem a regionem West Midlands w Wielkiej Brytanii, odwiedzili nas planiści z Królewskiego Instytutu Planowania w West Midland.
WOJEWÓDZKA PRACOWNIA URBANISTYCZNA WE WROCŁAWIU
ADRES: Wrocław, pl. Nowy Targ 1/8, od 1992 r. pl. Powstańców Warszawy 1
OKRES DZIAŁALNOŚCI: 1.10.1988 r. – 25.02.1999 r.
Była to jednostka organizacyjna przy Wydziale Planowania Przestrzennego, Urbanistyki, Architektury i Nadzoru Budowlanego Urzędu Wojewódzkiego, nadzorowana przez Głównego Architekta Województwa.
Jej kierownikami byli kolejno
1.10.1988 - 31.12.1988 mgr inż. arch. Kazimierz Bieńkowski
1.01.1989 – 17.01.1991 mgr inż. arch. Gerard Dropiński
18.01.1991 – 31.01.1991 mgr inż. Stefania Kałamarska p.o.
1.02.1991 - 31.12.1998 mgr inż. arch. Barbara Wawrzyniak
1.01.1999 – 25.02.1999 mgr inż. arch. Stanisław Dendewicz p.o.
OBSZAR DZIAŁANIA:
Pracownia obejmowała swym działaniem gminy województwa wrocławskiego z 16 miastami i stolicą województwa Wrocławiem.
ZAKRES DZIAŁANIA:
W pierwszych latach działalności WPU na rzecz wydziału Urzędu Wojewódzkiego, m. in.: opracowywało projekty urbanistyczne, weryfikowało projekty planów zagospodarowania przestrzennego, opracowywało wskazania lokalizacyjne i decyzje lokalizacyjne, przygotowywało odwołania od decyzji pierwszej instancji w zakresie lokalizacji inwestycji, prowadziło obsługę Wojewódzkiej Komisji Urbanistyczno-Architektonicznej, prowadziło rejestrację graficzną decyzji lokalizacyjnych dotyczących zatwierdzenia planów realizacyjnych i pozwoleń na budowę oraz uzyskanych zgód na zmianę przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych, dokonywało ocen aktualności planów zagospodarowania przestrzennego.
Od 1.09.1990 r. zadania te były realizowane na rzecz Wojewody Wrocławskiego, przy czym w 1995 r. zgodnie z nowymi uwarunkowaniami prawnymi zmodyfikowany został zakres wykonywanych czynności.
Do 1992 r. w ramach planowania miejscowego opracowano jeszcze 13 ocen aktualności planów zagospodarowania przestrzennego gmin, miast i wsi, sporządzono lub rozpoczęto kilka planów ogólnych i szczegółowych.
Od początku utworzenia WPU prowadzono studia do planu regionalnego województwa wrocławskiego w dziedzinie ochrony środowiska, zasad zagospodarowania rolniczego, infrastruktury społecznej, waloryzacji zabytków kultury materialnej, układu komunikacyjnego.
WAŻNIEJSZE OPRACOWANIA:
Z ważniejszych prac wykonanych w WPU należy wymienić:
- koncepcję zagospodarowania rejonu autostrady A-4 w granicach województwa wrocławskiego wraz ze zmianami do planów miejscowych gmin położonych przy autostradzie,
- delimitację granic regionu Dolnego Śląska w ramach koncepcji nowego podziału administracyjnego kraju,
- analizę gospodarki odpadami na terenie województwa wrocławskiego,
- inwentaryzację infrastruktury technicznej na terenie województwa,
- opracowanie studialne obszaru funkcjonalnego zlewni rzeki Baryczy,
- studium rzeki Odry w granicach województwa,
- plan ochrony Ślężańskiego Parku Krajobrazowego (pierwsze tego rodzaju opracowanie w WPU).
Wojewódzka Pracownia Urbanistyczna prowadziła w szerokim zakresie różnorodne opracowania dotyczące komunikacji województwa wrocławskiego. Należy wymienić tu takie tematy jak:
- zagospodarowanie trasy ekspresowej nr 5 Wrocław – Poznań,
- zagospodarowanie trasy ekspresowej nr 8 Wrocław – Warszawa,
- wyposażenie sieci drogowej województwa wrocławskiego w obiekty obsługi ruchu samochodowego,
- określenie przebiegu tzw. autostradowej obwodnicy Wrocławia.
Wszystkie wyżej wymienione opracowania planistyczne stanowiły podstawę do Studium zagospodarowania przestrzennego województwa wrocławskiego, które merytorycznie zostało zakończone w 1998 r., jednak reforma administracyjna przerwała procedurę formalno – prawną.
OSIĄGNIĘCIA:
Pracownicy WPU uczestniczyli w opracowywaniu następujących publikacji:
- „Program ochrony środowiska województwa wrocławskiego w latach 1996-2000” Urząd Wojewódzki we Wrocławiu, Wydział Ochrony Środowiska, Wrocław 1996,
- „Architekci Wrocławia 1945-1995. 50 lat Stowarzyszenia Architektów Polskich we Wrocławiu i na Dolnym Śląsku”;
a także współpracowali z Regionalnym Samorządowym Centrum Edukacji Ekologicznej przy Sejmiku Samorządowym we Wrocławiu;
Wojewódzka Pracownia Urbanistyczna organizowała liczne szkolenia, grupowe wyjazdy szkoleniowe, seminaria i konferencje. M. in. w 1990 r. zorganizowano regionalną konferencję urbanistów pod hasłem „Planowanie przestrzenne w nowej rzeczywistości – Arsenał VIII”, w 1998 r. odbyła się wystawa „Arsenał IX”, na której zaprezentowano plansze do studium zagospodarowania przestrzennego województwa wrocławskiego.
ZATRUDNIENIE I STRUKTURA:
Zatrudnienie w WPU oscylowało pomiędzy wartością 59 a 38, przy czy na początku działalności liczba zatrudnionych wynosiła 38 osób, a na końcu jej działalności 42 osoby.
W 1988 r. Pracownia posiadała: dział organizacji planowania, zespół specjalistów, zespół branżowy, zespoły zajmujące się 8 wyodrębnionymi rejonami, a także zespoły zajmujące się sprawami kadrowymi, finansowymi i administracyjnymi. Do października 1992 r. funkcjonował zespół terenowy w Oleśnicy.
W 1989 r. liczba zespołów-rejonów zmalała do 5, wyodrębniono natomiast samodzielne stanowisko ds. branżowych, zespół rejestracji, zespół materiałów wyjściowych, zespół weryfikacji i ocen oraz zespół planowania i umów, a w październiku dodatkowo zespół projektowy. W marcu 1990 r. zespół materiałów wyjściowych zajął się dodatkowo problematyką informatyki w planowaniu przestrzennym, zespół projektowy podzielono na 3 osobne zespoły zajmujące się planem regionalnym, planami miejscowymi i projektami branżowymi.
W 1995 r. wyodrębniono zespół gromadzenia i przetwarzania danych, zespół studium województwa, zespół innych opracowań studialnych, programowych i planistycznych, zespół ds. miejscowych planów, zespół rejestracji i archiwów, dział administracyjno-gospodarczy oraz stanowiska: głównego specjalisty ds. projektowania, głównego specjalisty ds. działań operacyjnych, głównego specjalisty ds. pracowniczych, głównego księgowego.
INFORMACJE POZOSTAŁE:
Od października 1989 r. wznowiła działalność Wojewódzka Komisja Urbanistyczno-Architektoniczna będąca organem doradczym wojewody w sprawach zagospodarowania przestrzennego. WPU przedstawiała propozycje tematów do zaopiniowania przez komisję.
W 1991 r. została powołana Rada Techniczna dla oceny projektów opracowań urbanistycznych, sporządzonych przez jednostki nieposiadające własnych rad technicznych dla potrzeb Architekta Województwa. Jej przewodniczącym był dyrektor WPU, a pracownicy odpowiedzialni za poszczególne branże zostali wytypowani do składu rady.
W 1995 r. Wojewoda Wrocławski powołał Zespół ds. miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego w skład, którego weszli również pracownicy WPU.
Od 1994 r. rozpoczęła się stopniowa komputeryzacja i informatyzacja pracowni, która wiązała się również ze współpracą z Politechniką Wrocławską i wspólnym korzystaniem ze stacji roboczej SUN pracującej z wykorzystaniem programu ArcInfo.
Trzeba zaznaczyć, że WPU przez cały okres działalności miała liczne grono projektantów poświęcających się pracy społecznej w stowarzyszeniach twórczych, czego odzwierciedleniem były efektywnie działałające koła SARP i TUP. Ze środowiska pracowników WPU wywodzili się: Prezes Oddziału SARP arch. Andrzej Gretschel, prezesi Oddziału TUP: arch. Włodzimierz Szostek i arch. Andrzej Gretschel. W 1993 r. Prezesem Oddziału TUP został mgr inż. Andrzej Konarski, również pracownik WPU.
W 1992 r. wygasło prawo zarządu nieruchomości w Szklarskiej Porębie, gdzie mieścił się ośrodek szkoleniowo - wypoczynkowy początkowo Wojewódzkiego Biura Planowania Przestrzennego, a następnie Wojewódzkiej Pracowni Urbanistycznej.
BIURO PLANOWANIA PRZESTRZENNEGO WE WROCŁAWIU
ADRES: Wrocław, pl. Nowy Targ 1/8
OKRES DZIAŁALNOŚCI: 1.07.1975 r. – 30.03.1978 r. 1.04.1978 r. - 30.09.1988 r.
Była to jednostka organizacyjna przy Wojewódzkim Zarządzie Rozbudowy Miast i Osiedli Wiejskich we Wrocławiu; od 1.04.1978 r. przy Urzędzie Województwa Wrocławskiego i Miasta Wrocławia, podległa Głównemu Architektowi Województwa Wrocławskiego i Miasta Wrocławia.
Jej kierownikami byli kolejno
1.08.1975 – 31.03.1978 mgr inż. arch. Bohdan Rostkowski
1.04.1978 – 31.12. 1984 mgr inż. arch. Jan Tarczyński
1.01. 1985 – 31.05.1988 mgr inż. arch. Bohdan Rostkowski
1.06.1988 – 30.09.1988 mgr inż. arch. Kazimierz Bieńkowski
OBSZAR DZIAŁANIA:
Obszar działalności Biura ograniczony został ustawą z 1975 r. do nowo utworzonego województwa wrocławskiego z 37 gminami oraz 15 miastami a także Wrocławiem jako jednostką podziału administracyjnego stopnia wojewódzkiego.
ZAKRES DZIAŁANIA:
Głównym zadaniem Biura Planowania Przestrzennego było sporządzanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz analiz i studiów z nimi związanych, a także projektów i innych opracowań dotyczących przygotowania oraz koordynacji procesów inwestycyjnych jako podstawy kształtowania rozwoju i ładu przestrzennego terenów województwa wrocławskiego i miasta Wrocławia.
Wojewódzkie Biuro Planowania Przestrzennego we Wrocławiu kontynuowało zakres działania Biura Planowania Przestrzennego, a ponadto sprawowało nadzór urbanistyczno – budowlany i techniczno – budowlany, wynikający z ustawy o planowaniu przestrzennym i prawie budowlanym. Zajmowało się także koordynacją rozwoju jednorodzinnego budownictwa mieszkaniowego na obszarze województwa wrocławskiego i miasta Wrocławia.
Od 1.07.1984 r. nadzór urbanistyczno – budowlany i techniczno – budowlany oraz koordynację rozwoju budownictwa jednorodzinnego przejęły odpowiednie wydziały Urzędu Wojewódzkiego we Wrocławiu i Urzędu Miejskiego we Wrocławiu.
WAŻNIEJSZE OPRACOWANIA:
W BPP oprócz planów gmin i studiów opracowano wieloetapowy i obszerny plan zagospodarowania przestrzennego rejonu zbiornika Mietków.
W WBPP zostały opracowane m. in.: plan zagospodarowania przestrzennego województwa wrocławskiego i studium do planu województwa, studium ochrony i kształtowania środowiska naturalnego województwa, studium zieleni i warunków rekreacji aglomeracji wrocławskiej, opracowania dla miasta Wrocławia, plany zagospodarowania przestrzennego wszystkich gmin województwa wrocławskiego.
Ponadto kontynuowano opracowania ogólnych i szczegółowych planów zagospodarowania przestrzennego miast i wiejskich jednostek osadniczych. W 1988 r. uchwalono założenia do planu regionalnego województwa wrocławskiego.
NAGRODY, OSIĄGNIĘCIA:
1980 r. nagroda III stopnia za opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego gminy Sobótka.
ZATRUDNIENIE I STRUKTURA:
W 1976 r. Biuro Planowania Przestrzennego zatrudniało 171 pracowników, a wraz z likwidacją WBPP pracę zakończyło 137 osób.
Przekrój wykształcenia w latach 1978-1988 wykazywał, że ok. 57% zatrudnionych posiadało wykształcenie wyższe, 22% średnie zawodowe, 9% średnie ogólne, 4% zasadnicze zawodowe i 8% to zatrudnieni z innym wykształceniem.
Biuro Planowania Przestrzennego składało się z 4 pracowni urbanistycznych z 15 zespołami, pracowni infrastruktury technicznej z 3 zespołami, pracowni realizacji planu z 5 zespołami, zespołu materiałów wyjściowych oraz pionu techniczno – administracyjno - organizacyjnego. W początkowym okresie działania Biura następowała sukcesywna likwidacja pracowni terenowych, od 1978 r. działała już tylko prężna i liczna pracownia w Oleśnicy.
W 1986 r. zmieniła się struktura organizacyjna WBPP i wydzielono w niej: Pracownię Planu Ogólnego Miasta Wrocławia, Wojewódzką Pracownię Urbanistyczną Północ, Wojewódzką Pracownię Urbanistyczną Południe, Pracownię Planów Szczegółowych Miasta Wrocławia, Pracownię Infrastruktury, Pracownię Realizacji, Samodzielny Zespół Planu Wojewódzkiego oraz zespoły techniczno – administracyjno - organizacyjne.
INFORMACJE POZOSTAŁE:
W związku z nowym podziałem administracyjnym i podzieleniem dawnego województwa wrocławskiego na 4 mniejsze województwa, większość materiałów planistycznych dotyczących nowo powstałych województw jeleniogórskiego, legnickiego i wałbrzyskiego zostało przekazanych do jednostek terenowych zajmujących się planowaniem przestrzennym, a w Biurze wrocławskim pozostały materiały obejmujące województwo wrocławskie i miasto Wrocław.
W 1979 r. WBPP prezentowało swoje opracowania na Wojewódzkim Przeglądzie Architektury – Wrocław’79 w Muzeum Architektury.
WBPP do 1980 r. organizowało tygodniowe wyjazdy szkoleniowe mające na celu zapoznanie się i nawiązanie współpracy z innymi biurami planowania przestrzennego na terenie kraju.
Przy WBPP działało Koło Towarzystwa Urbanistów Polskich, liczące do października 1985 r. ok. 25 osób, w kolejnych latach liczba członków wzrosła do 51. Prowadziło ono działalność popularyzacyjno-szkoleniową. Członkowie Koła uczestniczyli w radach technicznych i posiedzeniach WKUA oraz opiniowali projekty różnych aktów, w tym również rangi krajowej.
W marcu 1982 r. powołano Rzecznika Biura dla zapewnienia właściwego trybu informowania społeczeństwa oraz publikacji artykułów problemowych.
W 1976 r. pozyskano nieruchomość w Szklarskiej Porębie z przeznaczeniem na dom dla wypoczynku pracowników i organizacji szkoleń, ale dopiero po zakończeniu remontu w 1986 r. zaczął on pełnić swoją funkcję.
WOJEWÓDZKA PRACOWNIA URBANISTYCZNA
ADRES: Wrocław, pl. Nowy Targ 1/8
OKRES DZIAŁALNOŚCI: 1.02.1974 r. – 30 06.1975 r.
Była to jednostka organizacyjna przy Urzędzie Wojewódzkim, Wydziale Gospodarki Przestrzennej, Geologii i Ochrony Środowiska, podległa Głównemu Architektowi Województwa.
Jej kierownikami byli:
1974 r. mgr inż. arch. Stefan Modrzejewski
1.07.1974 – 30.09.1975 Kaczmarski Jerzy z-ca
1975 r. mgr inż. arch. Barbara Jaworska p.o.
OBSZAR DZIAŁANIA:
Obszar objęty działaniem był taki sam jak w latach 1955-1973. Od 1.01.1973 r. w podziale administracyjno-gospodarczym poza powiatami funkcjonowały dodatkowo gminy.
ZAKRES DZIAŁANIA:
Kontynuuje zadania związane z zagospodarowaniem przestrzennym realizowane od 1955 r.
Rejonowe Pracownie Urbanistyczne zostały upoważnione do opracowywania planów ogólnych i szczegółowych zagospodarowania przestrzennego miast i wsi oraz planów zespołów jednostek osadniczych w granicach gminy, za wyjątkiem tematów zastrzeżonych przez Głównego Architekta Województwa.
WAŻNIEJSZE OPRACOWANIA:
Opracowano plany uproszczone dla gmin województwa oraz syntezy podstawowych ustaleń wynikowych z uproszczonych planów zagospodarowania
ZATRUDNIENIE I STRUKTURA:
Z dniem 1.07.1974 r. zostały powołane Rejonowe Pracownie Urbanistyczne jako filie Wojewódzkiej Pracowni Urbanistycznej we Wrocławiu z siedzibami w miastach: Bolesławcu, Jeleniej Górze, Kłodzku, Legnicy, Lublinie, Świdnicy, Wałbrzychu i Wrocławiu.
PREZYDIUM WOJEWÓDZKIEJ RADY NARODOWEJ WE WROCŁAWIU
WYDZIAŁ BUDOWNICTWA I ARCHITEKTURY
WOJEWÓDZKA PRACOWNIA URBANISTYCZNA
ADRES: Wrocław, pl. Nowy Targ 1/8
OKRES DZIAŁALNOŚCI: 1.07.1955 r. - 31.01.1974 r.
Była to jednostka organizacyjna przy Wojewódzkim Zarządzie Architektury i Nadzoru Budowlanego PWRN we Wrocławiu, podległa Głównemu Architektowi Województwa.
Jej kierownikami byli kolejno
III kwartał 1955 r. mgr inż. arch. Zbigniew Szczerba
1.10.1955 – 28.02.1958 r. mgr inż. arch. Kazimierz Maciejewski
1958 r. arch. Janusz Świątkowski p.o.
1959 – 1960 r. prof. inż. arch. Janusz Szablowski
1961 – 1972 r. mgr inż. arch. Jan Suliga
1972 – 1973 r. arch. Krystyna Burkowa p.o.
1973 r. mgr inż. arch. Janusz Bachmiński p.o.
1974 r. mgr inż. arch. Stefan Modrzejewski
OBSZAR DZIAŁANIA:
Pracownia obejmowała swym działaniem ówczesne województwo wrocławskie, którego granice pokrywają się w dużym stopniu z zasięgiem dzisiejszego województwa dolnośląskiego. Posiadała terenowe zespoły urbanistyczne w 27 powiatach i cztery miejskie pracownie urbanistyczne w miastach wydzielonych: Jeleniej Górze, Legnicy, Świdnicy i Wałbrzychu.
ZAKRES DZIAŁANIA:
Wojewódzka Pracownia Urbanistyczna na przestrzeni 18-letniej działalności opracowywała różnego rodzaju plany zagospodarowania przestrzennego dla miast, zespołów miast, wsi, a także: projekty wyznaczania terenów budowlanych na obszarach wsi, studia planów szczegółowych oraz makiety niektórych opracowań. Zlecała wykonanie opracowań specjalistycznych z zakresu infrastruktury technicznej i komunikacji, jak również opracowań fizjograficznych i studiów historyczno-urbanistycznych.
Zespoły Rejonowe prowadziły prace projektowe w zakresie planów ogólnych miast oraz planów powiatów, wydawały opinie realizacyjne w formie opisowej i graficznej oraz wytyczne do planów szczegółowych miast i wsi. Ekspozytury opracowywały plany ogólne wsi oraz plany wyznaczeń terenów budowlanych.
WAŻNIEJSZE OPRACOWANIA:
W latach 1955-1973 w Wojewódzkiej Pracowni Urbanistycznej opracowano 146 planów ogólnych zagospodarowania przestrzennego miast Dolnego Śląska, 21 planów szczegółowych miast, 222 planów ogólnych wsi, 155 uproszczonych planów ogólnych wsi, 28 planów zespołów wiejskich jednostek osadniczych oraz 137 uproszczonych planów zagospodarowania przestrzennego gmin. Opracowano również etapowe i perspektywiczne studium rozwoju wiejskiej sieci osadniczej województwa wrocławskiego pod kierunkiem arch. Jana Suligi. Z zestawienia powyższego wynika, że prawie cały obszar województwa został pokryty planami, ze szczególnym uwzględnieniem miast dużych lub szybko się rozwijających.
NAGRODY, OSIĄGNIĘCIA:
Za wybitne osiągnięcia w dziedzinie planowania przestrzennego Wojewódzka Pracownia Urbanistyczna uzyskała liczne nagrody:
- 1957 r. nagroda I stopnia za opracowanie planu ogólnego miasta Wałbrzycha,
- 1958 r. nagroda III stopnia za projekt planu zagospodarowania przestrzennego obszaru osiedleńczo – rolnego „Sobótka”,
- 1959 r. nagroda I stopnia za opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego rejonu Bogatynia – Zgorzelec, nagroda III stopnia za opracowanie planu ogólnego miasta Bolesławca,
- 1962 r. nagroda III stopnia za plan ogólny zagospodarowania przestrzennego miasta Bierutowa,
- 1963 r. nagroda I stopnia za plan zagospodarowania przestrzennego zespołu miejskich jednostek osadniczych rejonu Legnica – Głogów, nagroda III stopnia za plan ogólny zagospodarowania przestrzennego miasta Karpacza, nagroda III stopnia za plan ogólny zagospodarowania przestrzennego miasta Lubin,
- 1968 r. nagroda II stopnia za plan szczegółowy zagospodarowania przestrzennego śródmieścia miasta Kłodzka,
- 1972 r. nagroda III stopnia za opracowanie studium zagospodarowania rekreacyjnego terenów obrzeża zbiornika wodnego „Mietków” koło Wrocławia.
Pracownicy Pracowni podejmowali prace naukowe uzyskując stopnie doktorskie oraz podwyższali kwalifikacje uczęszczając na studia magisterskie i podyplomowe, a swoją wiedzę i praktykę przekazywali w formie artykułów publikowanych w prasie fachowej: „Architektura”, „Gospodarka Planowa”, „Miasto” oraz w prasie codziennej.
Poniżej kilka przykładów artykułów:
- mgr inż. arch. Jan Suliga w „Przeglądzie Gospodarczym” nr 10 z 1972 r.
- mgr inż. arch. Krystyna Kaleta: „Miasto” nr 12 z 1971 r. – Dolnośląski Park Kultury i Wypoczynku „Ślęża’;
- „Miasto” nr 3 z 1974 r. – Koncepcja zagospodarowania rejonu augustowsko-suwalskiego (na przykładzie rozwiązania pracy nr 5 w konkursie TUP nr 30; „Miasto” nr 11 z 1969 r. – Nowe Zrządzenie nr 47 i co dalej?; „Gospodarka Planowa” nr 11 z 1971 r. – Warunki rozwoju małych miast i inne;
- mgr inż. arch. Krystyna Wojdyłło – Zwierzchowska: „Miasto” nr 7 z 1963 r. – powiat Bystrzyca Kłodzka; „Miasto” nr 12 z 1971 r. – zespół miejski Wałbrzych;
- mgr inż. arch. Ewa Dakszewicz: „Miasto” nr 12 z 1971 r. – Urbanistyczny Turniej miast Wołów – Brzeg Dolny; - mgr inż. arch. Jacek Kruczkiewicz: „Miasto” nr 12 z 1971 r. – o planie Milicza słów kilka;
- mgr inż. arch. Maria Strzelecka: „Miasto” nr 12 z 1971 r. – Nowogrodziec z ceramiki i kaolinu słynie;
- mgr inż. Władysław Przybysławski: „Miasto” nr 12 z 1971 r. – 15-lecie Wojewódzkiej Pracowni Urbanistycznej we Wrocławiu;
- mgr inż. arch. Janina Barańska: „Miasto” nr 12 z 1971 r. – Awans Polkowic;
- mgr inż. arch. Anna Grzesiak-Rękas: „Miasto” nr 12 z 1971 r. – Kowary leczą emanacje radonu.
Poza tym przygotowywano informacje dla radia, telewizji i codziennej prasy o bieżących pracach w formie wywiadów z projektantami, m. in. o rozwoju przestrzennym miasta Wołowa, Lubina, Środy, Sobótki, Parku Kultury i Wypoczynku „Ślęża”, Kłodzka.
ZATRUDNIENIE I STRUKTURA:
W 1955 r. zatrudnionych było 16 osób. Z czego grupa projektowa to: 8 architektów, 1 ekonomista i 4 innych specjalistów, natomiast grupa pomocy technicznej: 3 techników budownictwa.
Utworzonych zostało 3 zespoły projektowe.
W 1970 r. zatrudnienie WPU wynosiło 172 osoby.
Grupa projektowa: 25% architektów, 11% geografów, 7% ekonomistów, 7% innych specjalistów – razem 50%. Grupa pomocy technicznej: 8% techników budownictwa, 7% techników innych specjalności, 25% osób z wykształceniem ogólnym – razem 40%. Administracja 10%.
Na przestrzeni lat 1969-1973 zmiany organizacyjne dotyczyły:
- likwidacji 3 miejskich pracowni urbanistycznych dla miast wydzielonych – Legnicy, Jeleniej Góry, Świdnicy i utworzenie w to miejsce wspólnych pracowni dla miast i powiatów,
- utworzenia 3 powiatowych pracowni w miejsce zespołów urbanistycznych,
- utworzenia 8 samodzielnych stanowisk pracy do spraw realizacji urbanistycznej w miejsce powiatowych zespołów urbanistycznych,
- likwidacji 1 zespołu rejonowego.
INFORMACJE POZOSTAŁE:
W 1971 r. wydano pierwszy folder urbanistyczny dla miasta Wołowa, którego autorem była mgr inż. arch. Ewa Dakszewicz.
Szczególnie istotne były spotkania szkoleniowe dla planistów ze Szczecina, Zielonej Góry, Opola i Dolnego Śląska, na które zapraszani byli przedstawiciele ministerstwa.
W Pracowni organizowano szkolenia poprzez seminaria problemowe i branżowe; odczyty z zakresu planowania i urbanistyki; uczestnictwo w konferencjach ogólnopolskich i zjazdach; wyjazdy szkoleniowe – 8, w tym 3 zagraniczne; spotkania zawodowe na temat planowania przestrzennego, techniki opracowania planów, organizacji służb planowania przestrzennego zorganizowane z planistami przede wszystkim z Drezna i Pragi. W 1969 r. trasa wyjazdu szkoleniowego wiodła przez Ostrów Wielkopolski, Konin, Płock, Łomżę, Grajewo, Augustów, Białystok, Warszawę, Piotrków Trybunalski, Częstochowę i Opole.
W latach 1965-1970 wzrosła współpraca Pracowni z wyższymi uczelniami wrocławskimi w zakresie wymiany tematów, podejmowania tematów dla prac studentów, a także wykładów i zajęć na uczelniach związanych z planowaniem przestrzennym.
W latach 1960-tych przy WPU działało koło turystyczno-krajoznawcze, które organizowało m. in. rajdy w góry.
