Tegoroczny, IV Kongres Rewitalizacji Miast odbył się w dniach 19-21 września 2016r. w Wałbrzychu i połączony był z XIV Kongresem Miast Polskich. Instytut Rozwoju Miast zorganizował obrady w Centrum Nauki i Sztuki Stara Kopalnia, na terenie dawnej kopalni węgla kamiennego Julia, która stanowi przykład rewitalizacji byłych obiektów górniczych.
W trakcie dwóch dni obrad oraz na sesji plenarnej przedstawione zostały wnioski i postawione zostały tezy. Wśród nich znalazły się m.in. następujące:
- Przyjęta niedawno, w październiku 2015r., ustawa o rewitalizacji stanowi ramy prawne dla prowadzenia rewitalizacji oraz daje gminom nowe instrumenty, do których należy m.in. specjalna strefa rewitalizacji, miejscowy plan rewitalizacji. Od gmin będzie teraz zależało to, czy zechcą zastosować te instrumenty.
- Większość gmin obecnie realizuje projekty rewitalizacji ze względu na możliwość uzyskania dofinansowania ze środków unijnych. Wyzwaniem jest prowadzenie rewitalizacji po roku 2020, kiedy nie będzie środków zewnętrznych na rewitalizację. W czasie kongresu pojawiła się teza, że „prawdziwa rewitalizacja” rozpocznie się właśnie wtedy. Gminy będą przygotowane do prowadzenia rewitalizacji dzięki obecnym działaniom, będą mogły korzystać z doświadczeń wynikających z realizowanych obecnie projektów, nie będą zobligowane do przygotowywania projektów w ściśle określonych terminach, co ma miejsce obecnie w ramach ogłaszanych naborów.
- Wyzwaniem jest zaangażowanie środków prywatnych oraz funduszy krajowych, które powinny stanowić potencjał finansowy do działań rewitalizacyjnych po 2020 roku.
- Proces rewitalizacji jest długotrwały i nie kończy się wraz z zakończeniem realizacji poszczególnych projektów a efekty społeczne są odłożone w czasie.
- Rewitalizacja napotyka często na trudności organizacyjne. Struktura organizacyjna urzędów gmin jest branżowa, natomiast rewitalizacja wymaga działań zintegrowanych.
- Większość projektów rewitalizacji zakłada, że zmiany w przestrzeni miasta generują zmiany społeczne. Teza przeciwna jest taka, że to zmiany społeczne generują zmiany przestrzenne.
- Należy sobie odpowiedzieć na pytanie czy rewitalizacja jest formą pomocy społecznej i czy do rewitalizacji należy wybrać obszar najbardziej zdegradowany czy też taki, który ma największy potencjał do generowania zmiany społecznej.
Z programem kongresu można zapoznać się na stronie www.kongres.irm.krakow.pl
